آزادی

آزادی صوری که با وسایل خارجی بدست می آید، جز اشتباه چیزی نیست. پریشانی است. بیابان است که جز علف های تلخ ترس و یاس چیزی به بار نمی آورد. و این، کاملا" طبیعی است. چون، فقط عطیه ی درون است که ارزشی ابدی و راستین دارد. جهت رشد انسان، نه از پائین به بالا، بلکه از درون به بیرون است. آزادی، محیطی اجتماعی نیست که تصنعا" بتوان به وجودش آورد، بلکه وضعی است که در برابر خود و جهان به خود می گیریم و باید هر آن در به دست آوردنش بکوشیم. این، محدودیتی است که انسان را آزاد می کند.

"گفتگو با کافکا"، نشر خوارزمی، صفحه 46